Triệu Chứng Lâm Sàng Của Viêm Cột Sống Dính Khớp
Viêm cột sống dính khớp là một viêm khớp mãn tính, tổn thương chủ yếu ở cột sống và các khớp vùng chậu hông, có xu hướng dính do xơ hóa và cốt hóa các dây chằng quanh khớp và bao khớp.
Bệnh thường gặp ở nam thanh niên, có liên quan rất chặt chẽ với kháng nguyên bạch cầu HLA – B27 (human leucocyte antigen).
>>> đọc thêm: Bệnh Viêm Cột Sống Dính Khớp Là Gì
Sơ đồ hóa quá trình sinh bệnh của viêm cột sống dính khớp
Triệu chứng lâm sàng
Thời kỳ khởi phát:
Người mắc bệnh thường trẻ, 70 – 90% dưới 30 tuổi. Bệnh tăng từ từ, bắt đầu bằng viêm các khớp chi dưới (Khớp háng, gối, cổ chân.. chiếm 50%), số còn lại đau ở vùng lưng, dây thần kinh hông, vùng giữa hai mông. Nghiên cứu kỹ tiền sử cho thấy trước khi viêm khớp vài tuần lễ có thể có viêm niệu đạo, viêm kết mạc hoặc ỉa chảy..
Thời kỳ toàn phát:
1. Cột sống
Viêm các đốt sống có thể xuất hiện muộn hơn các khớp ở chân. Vùng thắt lưng bị tổn thương sớm hơn các vùng khác của cột sống. Đau ẩm ỉ liên tục, hạn chế các động tác cúi ngửa, nghiêng và quay, đau lan ra cả một đoạn của thắt lưng, có khi đau rất dữ dội khiến bệnh nhân phải nằm một chỗ. Đau có thể lan xuống vùng mông và đùi.
Khám thấy khối cơ cạnh sống teo rõ, độ giãn thắt lưng giảm, các gai sau nhô lên nhìn thấy rõ. Đau vùng lưng chủ yếu tập trung vùng thắt lưng, đau tại chỗ có khi lan xuống theo kiểu rễ.
2. Khớp ở chi
Viêm các khớp chi dưới chiếm 90% trường hợp. Khớp háng: đau và cử động hạn chế, lúc đầu ở một bên sau đó đau lan sang hai bên đau vùng bẹn hoặc mông, lan xuống mặt sau đùi. Đi lại khó khăn khám thường khó thấy sưng vì khớp ở sâu ấn thấy đau vùng bẹn và vùng trên mấu chuyển lớn, cơ mông và cơ đùi teo rõ. Vận động: lúc đầu động tác dạng và duỗi bị hạn chế sau đó là tất cả các động tác (gấp, duỗi, khép, dạng và quay).
3. Khớp gối: Đau sưng và vận động hạn chế, có thể có nước, teo cơ nhanh ở vùng đùi và cẳng chân. Viêm đối xứng hai bên, vì đau bệnh nhân thường có xu thế co cẳng chân ở tư thế nửa gấp.
4. Khớp cổ chân: Sưng rõ ở vùng mắt cá ngoài và mu chân, đau vận động hạn chế, viêm cả hai bên.
5. Các khớp khác: khớp vai, ức-đòn, khuỷu, có thể bị viêm, thường đối xứng, có thể khỏi không để lại di chứng. Các khớp nhỏ ở cổ tay, bàn-ngón và các ngón rất hiếm viêm.
6. Khớp cùng chậu
Trên phim X-quang viêm khớp cùng chậu chiếm trên 95%, xuất hiện sớm nhưng trên lâm sàng dấu hiệu khá kín đáo. Bệnh nhân đau âm ỉ vùng giữa hai mông khi đau bên này, khi đau bên kia,đau lan xuống đùi. Ấn vào khớp thấy đau làm nghiệm pháp dãn hay gập cánh chậu thấy đau.
Cột sống bình thường và người bị viêm cột sống dính khớp
Diễn tiến bệnh viêm cột sống dính khớp
Bệnh có thể phát triển từng đợt hoặc liên tục, nặng dần. Thời gian tiến triển nhiều năm, từ những khớp cùng – chậu bệnh phát triển làm hai hướng: một là qua thắt lưng lên trên lưng và cổ, hai là qua khớp háng xuống gối và cổ chân. Sưng đau trong suốt quá trình tiến triển của bệnh, đau chỉ chấm dứt khi các khớp đã dính hoàn toàn.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm các khớp và cột sống dính nhanh ở tư thế xấu, teo cơ trầm trọng: cột sống gù và vẹo nhiều, khớp háng và khớp gối dính ở tư thế nửa gấp. Trong quá trình diễn tiến bệnh nhân có thể có các biến chứng suy hô hấp, tâm phế mãn, chèn ép rễ thần kinh, chèn ép tủy v.v..
